Wchodzą ważne i liczne zmiany w prawie podatkowym

Niemal połowa z nich niesie za sobą trudności i wyzwania dla prowadzących firmy. Pozytywny m sygnałem są natomiast zapowiedzi zmian przyjaznych dla przedsiębiorców. To wnioski z najnowszej edycji Polskiego Barometru TMF Group.

Pozytywne zmiany: odpisy nieruchomościowe, kasowy PIT.

Zadowoleni mogą być przedewszystkim właściciele spółek nieruchomościowych (czyli takich, w których co najmniej połowa wartości rynkowej aktywów stanowiły nieruchomości położone na terytorium Polski lub prawa do tych nieruchomości). Mogą oni bowiem dokonywać odpisów administracyjnych  nieruchomości inwestycyjnych, które zakupili. To precedensowy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, który zajął stanowisko w tej sprawie w styczniu 2025 roku. Dotychczas  organy podatkowe odmawiały podatnikom prawa do amortyzacji podatkowej, gdy nieruchomość była uznawana za inwestycyjną i nie dokonywano od niej odpisów amortyzacyjnych według przepisów o rachunkowości. Według organów podatkowe odpisy nie mogły być wyższe niż odpisy rachunkowe, więc limit dla podatników wynosił zero. Jednoznaczne wyjaśnienie tej kwestii to pozytywna wiadomość  i wymierne oszczędności dla tej grupy firm. Z początkiem roku weszły również oceniane pozytywnie przez ekspertów TMF Group przepisy o kasowym PIT, czyli nowej możliwości rozliczania podatku dochodowego, dopiero w momencie faktycznego otrzymania zapłaty. Zaczęły obowiązywać również przepisy o zwolnieniu podatkowym VAT dla podatników z Unii Europejskiej. To istotna zmiana dla polskich przedsiębiorców działających lub planujących działalność za granicą. Będą mogli skorzystać ze zwolnienia podatkowego VAT w innym państwie członkowskim, na warunkach określonych przez to państwo.

Obiecujące projekty zmian przepisów: elektroniczna KPiR, przedłużony split payment.

Autorzy Barometru ocenili pozytywnie projekt rozporządzenia w sprawie prowadzenia Podatkowych Ksiąg Przychodów i Rozchodów w formie elektronicznej, jako kolejny etap pozytywniej dla biznesu, bo usprawniającej codzienne działanie, digitalizacji. Na liście pozytywów znalazła się też decyzja o przedłużeniu obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności (z ang. split payment) w Polsce do 28 lutego 2028 roku. Domniemane należytej staranności w przypadku kwestionowania prawa do odliczenia podatku VAT, brak sankcji za przelew na rachunek nieujęty w wykazie podatników VAT, przyspieszony zwrot podatku na rachunek VAT, brak sankcji VAT do kwot zapłaconych w mechanizmie podzielonej płatności to główne korzyści dla przedsiębiorców ze stosowania split payment.

SprawdzaMY: domniemania niewinności podatnika, brak kar za niecelowe błędy.

Eksperci TMF Group wskazują zarówno wprowadzone zmiany regulacyjne dotyczące prowadzenia firm w Polsce, jak i zapowiedzi istotnych zmian. Dlatego po stronie pozytywów znalazły się pierwsze propozycje wypracowane w ramach inicjatywy sprawdzamy zainicjowanej przez rząd. Prowadzący biznes cenią sobie transparentność przepisów i bezpieczeństwo płynące z jasnej i przyjaznej ich interpretacji w przypadku wątpliwości. Dlatego z dużym entuzjazmem, również w naszym zespole, przyjęte zostały m.in. propozycje domniemania niewinności podatnika, braku kar dla podatników i księgowych za niecelowe błędy czy blokowania kont tylko w przypadku twardych dowodów na oszustwo podatkowe. Pozostaje więc w tym zakresie czekać na decyzje regulacyjne.

Cenny projekt „ulgi dla bezpieczeństwa”.

Uwagę autorów Barometru zwrócił również projekt nowej ulgi podatkowej Krajowej Izby Doradców Podatkowych (KIDP). Chodzi o tzw. ulgę dla bezpieczeństwa. Projekt zakłada możliwość obniżenia podstawy opodatkowania przez firmy (i osoby fizyczne) poprzez uwzględnienie wydatków na sprzęt ochronny oraz szkolenia, np. z zakresu pierwszej pomocy i ratownictwa. W najbliższym czasie, jak zapowiadają jego autorzy projekt ma trafić do Ministerstwa Finansów.  

Utrudnienia dla biznesu: ESAP, podatek big techów.

Na liście utrudnień dla prowadzenia biznesu zidentyfikowanych w Polskim Barometrze TMF Group znalazła się platforma ESAP. Informacja o projekcie ustawy regulującej m.in. wdrożenie tej platformy pojawiła się w styczniu br. na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Platforma ma agregować publiczne informacj o podmiotach ich produktach związanych z usługami finansowymi, a także zrównoważonym rozwojem w Unii Europejskiej. Obowiązkiem wprowadzenia danych do platformy będą objęte m.in. banki, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, domy i biura maklerskie, krajowe instytucje płatnicze, dostawcy usług w zakresie kryptowalut, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji, biegli rewidenci i firmy audytorskie, jednostki zobowiązane do sporządzenia sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju. Powstanie kolejnego rejestru generuje dodatkowe obowiązki informacyjne, co z kolei generuje koszty i wymaga odpowiednich systemów. Dane zawarte w ESAP mają służyć jako źródło informacji dla inwestorów, analityków finansowych i pośredników rynkowych, także uczelni, a nawet osób prywatnych. Jej wprowadzenie to element dostosowywania przepisów krajowych do regulacji unijnych. Eksperci TMF Group jako niekorzystne dla biznesu oceniają również plany wprowadzenia podatku cyfrowego od big techów, nad którym pracuje Ministerstwo Cyfryzacji. Planowany podatek sensu scricto jest dodatkowym obciążeniem dla wybranej grupy firm działających w Polsce, które w efekcie jego koszty będą mogły przerzucić na użytkowników końcowych. Dlatego kwalifikujemy plany jego wdrożenia jako zmianę negatywną dla tego typu przedsiębiorstw. Może on mieć również implikacje pozytywne dla innej części firm w przyszłości – rodzimych przedsiębiorstw – start-upów, deep techów, przedsiębiorstw chmurowych do których miałaby trafić część środków z tego podatku w formie wsparcia rządowego. Pytanie tylko, czy będzie to skuteczna redystrybucja i kiedy ona nastąpi.

Utrudnień ciąg dalszy: JPK CIT, MPP.

Wśród regulacji utrudniających prowadzenie biznesu znalazły się również obowiązkowy od początku roku JPK CIT stanowiący zdaniem autorów raportu wyzwanie organizacyjne dla firm, a także minimalny podatek CIT, którego pierwsza płatność za 2024 rok przypadła w marcu br. Minimalny podatek CIT to zła wiadomość dla biznesu. Konstrukcja podatku kłuci się z istotą CIT. Podatek powinien być płacony od dochodu, a nie przychodu czy straty podatkowej. Nowy podatek to również towarzyszące mu nowe regulacje, a więc dodatkowe i kosztochłonne pod względem organizacyjnym zadania w ramach prowadzenia biznesu. Do grupy regulacji utrudniających prowadzenie biznesu zdaniem autorów Polskiego Barometru TMF Group trafił również mechanizm podzielonej płatności (MPP), który jak zaznaczają autorzy barometru, ma swoje wymienione wcześniej plusy, ale również niedociągnięcia. MPP budzi wątpliwości w zakresie klasyfikacji transakcji, zwłaszcza przy usługach budowlanych, które wymagają jego zastosowania. Problemem dla przedsiębiorców jest odpowiednie przypisanie transakcji do kategorii, co może prowadzić do błędów i braku zastosowania split payment, a błąd w tym zakresie w przypadku kontroli może kosztować przedsiębiorców 30 procent kwoty VAT. Podobnie jak split payment na liście zarówno pozytywnych, jaki negatywnych zmian dla biznesu znalazł się projekt rozporządzenia w sprawie prowadzenia Podatkowych Ksiąg Przychodów i Rozchodów w formie elektronicznej. Eksperci TMF Group zwracają uwagę, że zarówno przedsiębiorcy, jak i ich księgowi poniosą dodatkowe koszty na zakup właściwego oprogramowania i szkolenia personelu z jego obsługi. Pierwszy kwartał tego roku obfitował w wiele zapowiedzi pozytywnych zmian dla prowadzących biznes w Polsce, w dużej mierze za sprawą inicjatywy SprawdzaMY. W większości opisanych przez nas przypadków mowa jednak o planach, nie konkretnych wdrożeniach. Kolejne miesiące pokażą, jak te zapowiedzi przełożą się na realia biznesowe.

Źródło: Gazeta Krakowska, 27 maja 2025.