Pracownicy czekają na krótszy tydzień pracy. Jednak nie bez obaw

Od początku kwietnia skróconym tygodniem pracy już mogą się cieszyć pracownicy administracji miejskiej Tokio, jednego z największych pracodawców w Japonii.

Niespełna dwa tygodnie wcześniej, w marcu br, plany pilotażu czterodniowego tygodnia pracy ogłoszono w Szwajcarii.

Będzie on przeprowadzony we współpracy z 4 Day Week Global, międzynarodową organizacją non profit, która od kilku lat promuje na świecie skrócenie tygodnia pracy w modelu 100–80–100, czyli 80 proc. czasu pracy, przy utrzymaniu 100 proc. produktywności i wynagrodzenia.

4 Day Week współpracowała już przy udanych pilotażach tego rozwiązania min w Portugalii, Holandii, RPA, USA i Kanadzie, a ostatnio w połowie 2024 roku w Niemczech gdzie po zakończeniu pilotażu prawie ¾ z jego 45 firmowych uczestników zadeklarowało chęć wprowadzania czterotygodniowego tygodnia pracy na dłużej lub nawet na stałe.

Więcej zdrowia i dzieci.

Zarówno pilotaż w Niemczech jak iw innych krajach wykazały, że krótszy tydzień pracy przynosi znaczną poprawę samopoczucia pracowników korzystających z większej równowagi miedzy pacą a życiem prywatnym.

Liczą te z na to władze Tokio, które z krótszym tygodniem pracy wiążą nadzieje na poprawę dramatycznie niskiej dzietności.

Jeśli demografia miałaby być istotnym argumentem za czterodniowym tygodniem pracy, to Polska-gdzie tylko w pierwszym kwartale 2025 roku ubyło 52 tysiące mieszkańców przy dramatycznym spadku liczby urodzeń-powinna wprowadzić go jak najszybciej.

Tym bardziej, że jest to kierunek oczekiwany, pożądany i potrzeby-jak zaznacza Agnieszka Dziemianowicz-Bąk ministra rodziny, pracy i polityki społecznej.

W niedalekiej przyszłości szefowa MRPiPS ma przestawić wyniki analiz dotyczących możliwości skrócenia czasu pracy (określanego skrótem SCP), a także kolejne kroki w kierunku wprowadzania tego modelu w Polce.

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, która wczesnej zapowiedziała skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin jeszcze w tej kadencji Sejmu.

Pani Minister uspokajała, że zmiana będzie wprowadzana stopniowo i z uwzględnieniem specyfiki różnych poszczególnych branż.

Podczas gdy większość badanych pracowników opowiada się za krótszym tygodniem pracy w modelu 100-80-100, to wśród pracodawców i ekonomistów przeważają obawy o skutki takiej zmiany, zwłaszcza gdy będzie ona prowadzona szybko i odgórnie.

Dłuższy weekend z L4

W ubiegłoroczny badaniu konfederacji Lewiatan aż 76 procent przedsiębiorców negatywnie oceniło pomysł skrócenia czasu pracy.

Jednak najnowszy „Barometr rynku pracy” agencji zatrudnienia Personnel Service pokazał, że wśród firm zwolenników czterodniowego tygodnia pracy jest teraz więcej (43 proc.) niż przeciwników tego rozwiązania (40 proc.), choć sporo pracodawców, chciałoby rozłożyć 40-sto godzinny wymiar pracy na cztery dni.

Wydłużyło by to weekend, co część pracowników już to robi n własną rękę-jak pokazują analizy firmy doradczej Conperio.

Według nich w ubiegłym roku w Polsce przybyło jednio-dniowych L4, szczególnie w piątki i w poniedziałki.

Najnowsze dane Comperio dowodzą, że w pierwszym kwartale 2025 roku, problem pobierania jedno-dniowych zwolnień w poniedziałki i w piątki (26 poc.) wciąż jest znaczący.

Wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy mogłoby w pewnym stopniu ograniczyć zjawisko jednio-dniowych zwolnień lekarskich, zwłaszcza w sektorze usług i pracy biurowe j- twierdzi Piotr Zając, prezes Comperio, dodając, że dłuższy czas na regeneracje i lepszy work life balance może przełożyć się na mniejszą pokusę sięgania po L4 w celu przedłużenia sobie weekendu.

Według badania Personnel Service 62 procent pracowników opowiada się za skróceniem tygodnia pracy w modelu 100-80-100, przy czym ponad ¼ z nich poparłaby wydłużenie weekendu nawet kosztem 10-godzinnego dnia pracy w pozostałe dni.

Jednocześnie w śród pracowników nie wszyscy są entuzjastami SCP – nie popiera go prawie co czwarty z badanych.

Powód?

Przede wszystkim obawy, że czterodniowy tydzień pracy mógłby z czasem doprowadzić do obniżki wynagrodzenia.

Sporo osób zniechęca tez perspektywa zwiększenia intensywności pracy i problemów organizacyjnych w firmie.

Krócej i efektywnie.

Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy w Konfederacji Lewitan, zwraca uwagę, że przy niskim poziomie automatyzacji firmom trudno byłoby dostosować obecne procesy produkcyjne do krótszego tygodnia pracy.

Według analiz Instytutu Badań Strukturalnych w większości branż i zawodów (na czele ze służbą zdrowia) SCP pogłębi niedobór pracowników, gdyż w wielu zawodach nie da się zwiększyć intensywności pracy ludzi.

Przynajmniej na razie.

Zdaniem Andrzeja Kubasiaka, zastępcy dyrektora Polskiego Instytutu Ekonomicznego, choć czterodniowy model pracy jest nieuchronnym trendem, to w Polsce nie sprzyja mu struktura gospodarki uzależnionej w dużej części od roboczych godzin w firmach.

Zachętą do SCP jest rozwój nowych technologii i automatyzacja, lecz zmiany wymagają czasu.

Zdaniem Krzysztofa Inglota, założyciela Personnel Service, może za 3-5 lat firmy będzie stać na czerodniowy tydzień pracy dzięki rozwojowi sztucznej inteligencji i automatyzacji.

Te firmy, które chciałyby by wprowadzać SCP, już teraz mogą skorzystać z rad 4 Day Week Global, według której nie można po prostu skompresować pięcio-dniowych procesów w cztery dni.

Najpierw, wraz z zespołami pracowników, trzeba przeorganizować strukturę tygodnia pracy, zmieniając między innymi zasady komunikacji i organizacji spotkań w firmie, oraz wewnętrze i zewnętrzne haromonogramy usług.

Zdaniem ekspertów 4 Day Week Global bardzo ważne jest określenie na nowo zadań (i usunięcie tych, które nie wnoszą wartości), by pracownicy mogli się skupić na najważniejszych czynnościach.

Dużym wsparciem mogą tu być dostępne już rozwiązania technologiczne, w tym narzędzia usprawniające komunikacje i obieg dokumentów w firmie.

Jak zaznacza 4 Day Week Global, duża część korzyści wynikających czterodniowego tygodnia pracy wynika ze zmian organizacyjnych i

systemowych w firmach.

Źródło: Gazeta Rzeczpospolita, 28 kwietnia 2025.